ODSZKODOWANIE ZA OGRANICZENIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (COVID-19)

Wprowadzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia czasowe ograniczenia prowadzenia, niektórych typów działalności (restauratorów, najemców lokali w galeriach handlowych, właścicieli hoteli, klubów sportowych czy organizatorzy szkoleń), wydają się być, z punktów widzenia tzw. przeciętnego obywatela, przejawem troski o zdrowie. Jednak z punktu widzenia obywatela-prawnika są przejawem obiektywnie bezprawnego działania państwa.  

Czasowy zakaz prowadzenia działalności jest niewątpliwie ustanowiony w imię dobra publicznego, ochrony zdrowia nas wszystkich. Uznajemy te ograniczenia za konieczne i naturalnie podporządkowujemy się im. Jednak z punktu widzenia norm konstytucyjnych ograniczenie naszych wolności obywatelskich (w tym swobody prowadzenia działalności) może nastąpić jedynie w drodze ustawy, a nie rozporządzenia.

Wbrew pozorom, to jakim aktem prawnym są one wprowadzone,  ma istotne znaczenie dla tych właśnie grup przedsiębiorców, które w największym stopniu są dotknięte ograniczeniami. Gdyby bowiem państwo zachowało się legalistycznie, tj. wprowadzając jeden ze stanów nadzwyczajnych, to wówczas każdemu czyje prawa obywatelskie zostały ograniczone wskutek wprowadzenia stanu nadzwyczajnego przysługuje odszkodowanie. Wprawdzie odszkodowanie takie nie może obejmować utraconych zysków jednak i tak otwiera ono pole do domagania się od Skarbu Państwa zwrotu przynajmniej części doznanego uszczerbku.  

I nie ma w tym żadnego moralnego dylematu, w stylu przecież wszyscy jesteśmy tą sytuacją jakoś pokrzywdzeni i niegodziwym jest dochodzenia odszkodowań od Skarbu Państwa, czyli nas wszystkich. Skoro bowiem w interesie ogółu ograniczyliśmy swobodę prowadzenia biznesu to w interesie nas wszystkich, chronionych w ten sposób obywateli tworzących państwo, jest zrekompensować uszczerbek tym, którzy zostali dotknięci ograniczeniami. Słusznie zatem w ramach ustawy zwanej „tarczą antykryzysową” projektuje się rozwiązania typu obniżenie najemcom galerii czynszu o 90%, które mają zminimalizować szkody doznane przez przedsiębiorców. Te rozwiązania mają również za zadanie zminimalizować odpowiedzialność Skarbu Państwa.   

Tymi rozwiązaniami państwo chce jednak zadecydować jaki rodzaj, postać i wysokość szkód chce zrekompensować podczas gdy ustawa o wyrównywaniu strat wynikających wskutek ograniczenia wolności obywatelskich w czasie stanu nadzwyczajnego takiego wyspecyfikowania naprawianych szkód nie przewiduje. Otwartym nadal zatem pozostaje pytanie czy i w jakim stopniu poszkodowani otrzymaliby wyższe odszkodowanie gdyby został ogłoszony jeden ze stanów nadzwyczajnych. Na to pytanie nie sposób jednak odpowiedzieć w sposób uniwersalny, bez analizy sytuacji konkretnego przedsiębiorcy.   

Czas pokaże czy restauratorzy, najemcy lokali w galeriach handlowych, właściciele hoteli, klubów sportowych czy organizatorzy szkoleń, koncertów i innych imprez masowych zdecydują się na dochodzenie roszczeń odszkodowawczych od Skarbu Państwa.

Udostępnij