Dopuszczalność wprowadzenia zabawki do obrotu w kontekście spełnienia „zasadniczych wymagań dla zabawek”
1. Każda zabawka musi spełniać normy bezpieczeństwa określone w tzw. normach zharmonizowanych z dyrektywą 88/378/EWG. Normy te to nic innego jak wdrożona do polskiego ustawodawstwa powyższa dyrektywa. Jest ona zaimplementowana w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. Nr 210, poz. 2045).
2. Obowiązkiem każdego producenta jest ocena zgodności zabawki z zasadniczymi wymaganiami przed wprowadzeniem jej do obrotu, tj. oceny zgodności właściwości zabawki z wymaganiami przewidzianymi w powyższym rozporządzeniu (art. 6 ustawy z dnia 30.08.2002 r. o systemie zgodności oceny (D. U. nr 204 poz,. 2087). Nie ozna-cza to obowiązku uzyskania certyfikatu zgodności, lecz jedynie obowiązek osobistego sprawdzenia przez producenta czy produkt spełnia wymagania bezpieczeństwa przewidziane w/w rozporządzeniem.
3. Produkt może być sprawdzony przez organizację certyfikującą, a efektem tego sprawdzenia jest uprawnienie do używania znaku bezpieczeństwa „CE”. Producent jeśli poddał produkt ocenie zgodności może również wystawić deklarację zgodności, tj. oświadczenie producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela stwierdzające na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny z zasadniczymi wymaga-niami (art. 8 ust.1 w zw. z art. 5 pkt.10 w/w ustawy);
4. Zabronione jest przez w/w ustawę wprowadzanie do obrotu wyrobów nieposiadają-cych oznakowania CE, ale tylko wtedy jeżeli zgodnie z aktami prawnymi wdrażający-mi dyrektywy nowego podejścia wyroby te podlegają wyłącznie oznakowaniu CE (art. 8 ust.3 w/w ustawy). We wspomnianym wyżej rozporządzeniu stanowiącym normy wdrażające dyrektywy nowego podejścia zabawki nie należą do tych wyrobów, więc co do zasady mogą być sprzedawane bez oznaczenia „CE”
5. Oznaczenie produktu znakiem „CE”, tj. zgodności z zasadniczymi wymaganiami sta-wianymi zabawkom oznacza, iż produkt ten objęty jest domniemaniem zgodności z owymi wymaganiami (art. 12 ustawy z dnia 30.08.2002 r. o systemie zgodności oceny (D. U. nr 204 poz,. 2087). Brak certyfikatu zgodności z zasadniczymi wymaganiami stawianymi zabawkom nie oznacza automatycznie, iż zabawka nie spełnia tych za-sadniczych wymagań. Zgodnie z przywołanym już wyżej art. 6 ustawy producent bo-wiem może i powinien, jeżeli decyduje się na wprowadzenie zabawki do obrotu sam sprawdzić zgodność właściwości zabawki z zasadniczymi wymaganiami stawianymi przez w/w rozporządzenie.
6. Jeżeli zabawka okazałaby się niezgodna z zasadniczymi wymaganiami sankcje za wprowadzenie do obrotu produktu niezgodnego z zasadniczymi wymaganiami są na-stępujące:
a) zgodnie z Art. 45 w/w kto wprowadza do obrotu wyroby niezgodne z zasadniczymi wymaganiami, podlega grzywnie do 100.000 zł. Wprowadzającym do obrotu jest ten, który przekazuje po raz pierwszy wyrób użytkownikowi, konsumentowi bądź sprze-dawcy przez producenta, jego upoważnionego przedstawiciela lub importera (art. 5 ust.2 w/w ustawy). Zawsze więc rozstrzygnąć należy czy zabawka ta jest już w obrocie na terytorium RP czy też będzie to pierwsze wprowadzenie jej na ten rynek. Poza tym ważne jest czy podmiot wprowadzajacy może być traktowany jako importer, wprowadzający do obrotu, z czym może wiązać się odpowiedzialność karna przewidziana w art. 45 w/w ustawy.
b) Trzeba również pamiętać, że zgodnie z art. 34 ustawy z dnia 12.12.2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. 229, poz. 2275) ten kto, w związku z prowadzoną działalnością, wprowadza na rynek produkty niespełniające wymagań bezpieczeń-stwa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Zgodnie z Art. 11 ust. 1 tej ustawy dystrybutor jest zobowiązany działać z nale-żytą starannością w celu zapewnienia bezpieczeństwa produktów, w szczególności przez niedostarczanie produktów, o których wie lub o których, zgodnie z posiadanymi informacjami i doświadczeniem zawodowym, powinien wiedzieć, że nie spełniają one wymagań bezpieczeństwa.
c) Trzeba też pamiętać o odpowiedzialności odszkodowawczej jaka powstaje w związku z wprowadzeniem do obrotu produktu niebezpiecznego. Za produkt niebezpieczny może być uznany m.in. produkt niezgodny z normami zharmonizowanymi, czyli w/w rozporządzeniem (art. 6 ust.1 ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktu). Zasadą jest, że odpowiedzialność za wprowadzenie produktu niebezpiecznego ponosi wy-twórca. Niemniej jednak zgodnie z art. 4495. § 2 Kodeksu cywilnego tak jak wytwórca odpowiada ten, kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajo-wego w zakresie swojej działalności gospodarczej (importer).
Wnioski:
1. O ile zabawka posiada znak zgodności z zasadniczymi wymaganiami jakie stawia się zabawkom, tj. znak „CE”, nie ma przeszkód aby sprowadzić zabawkę i dystrybuować na terytorium RP.
2. Wprowadzenie do obrotu przez importera zabawki nie posiadającej znaku CE wiąże się z pewnym ryzykiem odpowiedzialności za wprowadzenie do obrotu zabawki nie posiadającej zasadniczych wymagań zabawki określonych w/w rozporządzeniu. Jakkolwiek nie ma obowiązku oznaczania zabawek znakiem CE oraz zakazu obrotu zabawkami nie posiadającymi tegoż certyfikatu, to należy we własnym zakresie przynajmniej skonfrontować właściwości zabawki z zasadniczymi wymaganiami jakie przewiduje w/w rozporządzenie.
3. Z całą pewnością sugerujemy uzyskanie od producenta przed dokonaniem zakupu, przynajmniej:
a) „deklaracji zgodności” zabawki z zasadniczymi wymaganiami, czyli oświadczenia złożonego na jego wyłączną odpowiedzialność o zgodności produktu z w/w dyrektywą i wdrażającym ją rozporządzeniem.
b) oświadczenia, czy zabawki te są po raz pierwszy wprowadzane na rynek RP
c) czy istnieje inny importer lub dystrybutor na terenie RP
5. Zakres niniejszej opinii nie obejmuje badania zasadniczych wymagań produktu, jakim powinny odpowiadać elementy zabawki stanowiące jednocześnie wyroby kosmetyczne.
Opublikowano 24.06.2012
