Wywłaszczenia i zwrot nieruchomości

Niezbędne jest zgromadzenie maksimum informacji na temat stanu prawnego nieruchomości przed wywłaszczeniem, dokumentacji postępowania dotyczącego wywłaszczenia, ustalenia losów nieruchomości po jej nacjonalizacji. Wymaga to przeprowadzenia kwerendy w archiwach powiatowych, wojewódzkich, państwowych, archiwum prowadzonych przez Urzędu Konserwatora Zabytków czy Narodowy Instytut Dziedzictwa. Niezbędna jest także analiza akt archiwalnej i aktualnej księgi wieczystej nieruchomości.  

Po zgromadzeniu dokumentacji archiwalnej dokonujemy jej analizy pod kątem zgodności z prawem aktów administracyjnych, które legły u podstaw wywłaszczenia oraz badamy możliwości ich wzruszenia. Na tym etapie ustalamy czy w ogóle istnieje możliwość wzruszenia nacjonalizacji, a jeśli tak to na tym etapie powstaje koncepcja dalszych kroków jakie należy podjąć. Klient otrzymuje informacje co do przewidywanych kroków, czasu ich trwania oraz kosztów z tym związanych. 

Można w uproszczeniu przyjąć, że modelowy proces dochodzenia do zwrotu nieruchomości lub uzyskania rekompensaty obejmuje z reguły trzy etapy postępowania:

• przeprowadzenie postępowania administracyjnego w przedmiocie uznanie za bezprawne decyzji „nacjonalizacyjnych” – stwierdzenie ich nieważności lub wydania z naruszeniem prawa,
• w zależności od efektów pierwszego etapu przystępujemy następnie do zrealizowania zwrotu nieruchomości w naturze bądź, gdy jest to niemożliwe do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w drodze procesu cywilnego,
• dochodzenie roszczeń z tytułu zniszczeń, rozliczeń nakładów zwrotu czynszów, uregulowania zasad zarządu nieruchomością.